Trong cuộc gặp tại Dinh Tổng thống đầu tuần này, Tổng thống Nikos Christodoulides khẳng định với Chủ tịch Nghị viện châu Âu Roberta Metsola rằng Síp bước vào nhiệm kỳ chủ tịch EU với hai tham vọng chiến lược: tăng cường quyền tự chủ của Liên minh và kéo EU lại gần hơn với các khu vực láng giềng trong bối cảnh địa chính trị đầy biến động.
Ông nhấn mạnh đây không chỉ là một trọng trách mang tính thủ tục, mà là “nhiệm vụ quốc gia” của một quốc gia thành viên nhỏ nhưng có vị trí địa chiến lược đặc biệt.
Củng cố quyền tự chủ chiến lược của EU
Tại buổi họp báo chung, Tổng thống Christodoulides nhấn mạnh việc hợp tác chặt chẽ với EP – European Parliament (Nghị viện Châu Âu) là yếu tố mang tính quyết định trong việc hình thành những chính sách và khuôn khổ pháp lý mới của Liên minh – những chính sách “phải tác động tích cực đến đời sống thường nhật của công dân châu Âu”.
Ông khẳng định các ưu tiên của Síp trong nhiệm kỳ chủ tịch bao gồm:
-
An ninh – quốc phòng và an ninh hàng hải
-
Quản lý khủng hoảng và di cư
-
Nâng cao năng lực cạnh tranh
-
Nhà ở giá phải chăng
-
Ổn định giá năng lượng
-
Bảo vệ trẻ em trên môi trường internet
Một trong những trọng tâm nổi bật là thúc đẩy các cuộc đàm phán về khuôn khổ tài chính đa niên (MFF), với mục tiêu đạt được đồng thuận sớm nhất có thể.
“Chính là lúc châu Âu cần đoàn kết và thống nhất hơn bao giờ hết”, ông nhấn mạnh trong thông điệp gửi tới Chủ tịch EP.
EP cam kết đồng hành cùng Síp
Chủ tịch Roberta Metsola đáp lời với tín hiệu mạnh mẽ: EU đang bước vào giai đoạn nhiều biến chuyển nhanh chóng, trong khi kỳ vọng của người dân ngày càng lớn, đòi hỏi Liên minh phải tiến xa hơn trong các chương trình nghị sự về an ninh, cạnh tranh và đơn giản hóa thủ tục.
“Với Síp là một đối tác mạnh mẽ, tôi tin rằng chúng ta sẽ cùng nhau đạt được những mục tiêu này”, bà nói.
Metsola dành lời cảm ơn đặc biệt cho Síp vì vai trò nhân đạo và ngoại giao nổi bật trong khu vực – từ Trung Đông đến Ukraine. Theo bà, đây là minh chứng điển hình cho cách một quốc gia nhỏ có thể tạo dấu ấn lớn trong chính trường khu vực.
Vấn đề Cyprus: Không chỉ của Síp, mà của châu Âu
Một trong những điểm nhấn quan trọng là lời khẳng định mạnh mẽ của Metsola: “Chúng ta không nói về vấn đề của Síp, mà là vấn đề của châu Âu.”
Bà tái khẳng định EP sẽ tiếp tục sát cánh với Síp hướng tới một giải pháp cho mô hình liên bang song cộng đồng, phù hợp với nghị quyết của Liên Hợp Quốc và pháp luật EU.
Metsola bày tỏ hy vọng nhiệm kỳ chủ tịch của Síp sẽ trở thành “động lực thúc đẩy giải pháp cho vấn đề kéo dài hàng thập kỷ này”.
Ukraine: Síp giữ vững lập trường
Tổng thống Christodoulides tái khẳng định sự ủng hộ kiên định đối với độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ Ukraine.
“Síp là một quốc gia thành viên từng bị chiếm đóng quân sự. Chúng tôi thấu hiểu sâu sắc ý nghĩa của chủ quyền và quyền tự quyết,” ông nói.
Đông Địa Trung Hải: Síp – cầu nối chiến lược
Ở chiều ngoại giao khu vực, Tổng thống nhấn mạnh Síp sẽ tận dụng nhiệm kỳ chủ tịch EU để đóng vai trò cầu nối giữa châu Âu và các nước láng giềng tại Đông Địa Trung Hải, cũng như mở rộng sang Trung Đông và xa hơn nữa.
Ông tái khẳng định mong muốn mời Tổng thống và Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ tham dự Hội đồng EU không chính thức tại Síp vào tháng 4, qua đó tái tạo môi trường đối thoại và ổn định.
Metsola đánh giá rằng một EU với vai trò dẫn dắt của Síp trong khu vực “sẽ trở nên mạnh mẽ và gắn kết hơn”, đồng thời ca ngợi năng lực hỗ trợ nhân đạo của đảo quốc này như một hình mẫu cho châu Âu.
Nhà ở giá phải chăng: Thách thức cấp bách của châu Âu
Về câu hỏi liên quan đến nhà ở giá rẻ, Tổng thống Christodoulides cho rằng đây là vấn đề trước hết thuộc trách nhiệm quốc gia, nhưng rõ ràng cũng là thách thức chung của châu Âu.
Síp đang chờ đợi đề xuất chính thức từ Ủy ban châu Âu trong hai tuần tới và kêu gọi kết hợp các biện pháp kích cầu với nguồn quỹ thực chất để giúp người dân tiếp cận nhà ở tốt hơn.
Metsola cho biết EP từ lâu đã yêu cầu một kế hoạch nhà ở toàn châu Âu và hoan nghênh việc Síp đưa vấn đề này vào nhóm ưu tiên hàng đầu.
Khối lượng công việc khổng lồ trước nhiệm kỳ chủ tịch
Trong cuộc họp riêng cùng đoàn Chủ tịch EP, hai bên thừa nhận lượng hồ sơ lập pháp hiện nay ở mức “tốc độ kỷ lục”, với hơn 250 hồ sơ đang được xử lý – bao gồm các dự luật về di cư, khí hậu, kỹ thuật số và đơn giản hóa quy trình.
Metsola nhấn mạnh: để đạt được tiến độ mong muốn, EU cần không chỉ sự ủng hộ từ Nghị viện mà còn từ toàn bộ đội ngũ bộ trưởng mà Síp sẽ dẫn dắt trong sáu tháng tới.
Tổng thống Christodoulides khẳng định Síp đã hoàn tất mọi chuẩn bị về tổ chức và thể chế, cả ở Nicosia lẫn Brussels.
Thông điệp từ Chính phủ Síp
Người phát ngôn chính phủ Konstantinos Letymbiotis mô tả cuộc họp là “tuyên bố rõ ràng về sự sẵn sàng và quyết tâm của Síp” trước thời điểm nhậm chức chỉ còn 30 ngày.
Ông nhấn mạnh sự cần thiết của phối hợp chặt chẽ giữa Síp và EP trên các hồ sơ quan trọng: hỗ trợ Ukraine, MFF, an ninh – quốc phòng, cạnh tranh, năng lượng, khí hậu, thương mại và nhà ở giá phải chăng.