Trong bối cảnh thế giới đẩy mạnh chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch và bền vững, hydro đang nổi lên như giải pháp chiến lược giúp giảm phát thải, tăng an ninh năng lượng và mở ra kỷ nguyên công nghệ xanh mới. Tại Síp, xu hướng này đang được thúc đẩy mạnh mẽ với nhiều kế hoạch đầu tư và định hướng phát triển rõ ràng.
Bộ trưởng Năng lượng George Papanastasiou cho biết chính phủ đang hướng tới việc xây dựng một hệ sinh thái kinh doanh sản xuất hydro hoàn chỉnh vào cuối năm 2027, như một phần trong chiến lược thúc đẩy an ninh năng lượng và chuyển đổi xanh trên đảo quốc này.
Hydro – thành phần then chốt trong bức tranh năng lượng châu Âu
Phát biểu tại hội nghị chuyên đề về hydro tổ chức ở Limassol, Bộ trưởng Papanastasiou nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của hydro trong “thực tế năng lượng mới của châu Âu”. Ông cho biết Síp đã tham gia Mạng lưới các nhà vận hành hệ thống hydro châu Âu (Ennoh) – một liên minh nhằm phát triển và kết nối hạ tầng truyền tải hydro trên toàn EU.
Việc tham gia Ennoh, theo ông, sẽ giúp tăng năng lực nghiên cứu – phát triển của Síp, đồng thời hỗ trợ định hình lộ trình cho cả sản xuất điện và giao thông vận tải bằng hydro trước năm 2027.
Thách thức từ nguồn nước và chi phí hạ tầng
Dù vậy, lộ trình này không tránh khỏi những hạn chế. Bộ trưởng cảnh báo rằng tình trạng thiếu nước – một vấn đề đặc thù của Síp – sẽ là trở ngại lớn vì việc sản xuất hydro đòi hỏi lượng nước đáng kể.
Ông cho biết, để tạo ra 1 kg hydro, cần 9–15 lít nước, trong khi quá trình sản xuất lại tạo ra carbon monoxide như một sản phẩm phụ.
Bên cạnh đó, đầu tư vào hạ tầng hydro – từ công nghệ, lưu trữ đến mạng lưới phân phối – được đánh giá cực kỳ tốn kém và đòi hỏi quy hoạch kỹ thuật chặt chẽ trong dài hạn.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, những khó khăn này là thách thức chung của toàn châu Âu khi bước vào giai đoạn chuyển đổi xanh, vốn chịu áp lực chi phí ngày càng tăng.
Chính phủ khuyến khích thử nghiệm và sáng kiến tư nhân
Theo Bộ trưởng Papanastasiou, điểm mấu chốt để không bị tụt lại phía sau là duy trì các dự án thí điểm và sáng kiến đổi mới từ khu vực tư nhân. Chính phủ sẽ:
-
Hỗ trợ phát triển công nghệ hydro
-
Khuyến khích các dự án thí điểm
-
Xây dựng khung pháp lý và quy định cần thiết để bảo đảm hệ sinh thái hydro vận hành hiệu quả và bền vững
“Năng lực đổi mới và tinh thần doanh nhân,” ông nói, “sẽ là động lực thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng của Síp.”
Hydro – nhiên liệu của tương lai?
Tại hội nghị, Chủ tịch Hiệp hội Hydro Síp Makis Ketonis kêu gọi những biện pháp can thiệp mạnh mẽ hơn từ nhà nước để gia tăng mức độ ứng dụng hydro. Ông nhấn mạnh rằng, với luật pháp phù hợp, ưu đãi thuế và các chương trình hỗ trợ nhắm mục tiêu, hydro hoàn toàn có thể trở thành nhiên liệu chủ lực của tương lai.
Về phía giới lập pháp, Chủ tịch Ủy ban Năng lượng Hạ viện Kyriakos Hadjiyianni mô tả hydro là “mắt xích chuyển tiếp quan trọng” giữa hệ thống năng lượng hóa thạch hiện tại và mô hình năng lượng sạch trong tương lai.
Ông phân tích rằng hydro có khả năng kết hợp ưu điểm của hai thế giới:
-
Tính ổn định và dễ lưu trữ của nhiên liệu hóa thạch
-
Độ tinh khiết và khả năng sản xuất xanh của năng lượng tái tạo – vốn phụ thuộc thời tiết và thiếu tính ổn định nếu không có giải pháp lưu trữ
Theo ông, “không có hydro, quá trình chuyển đổi năng lượng sẽ không thể diễn ra trọn vẹn”. Hydro không cạnh tranh với năng lượng tái tạo mà đóng vai trò bổ sung, giúp cân bằng hệ thống và giữ ổn định nguồn cung.