Bắt đầu từ tháng 9/2025, Cộng hòa Síp sẽ chính thức đưa chương trình giáo dục tài chính vào giảng dạy tại các trường tiểu học. Đây được xem là bước đi táo bạo nhằm trang bị cho thế hệ trẻ những kỹ năng sống còn trong thế kỷ 21 – cách quản lý tiền bạc, phân biệt nhu cầu và mong muốn, cũng như bảo vệ bản thân trước gian lận trực tuyến.
Học tài chính qua truyện cổ tích
Điểm nhấn của chương trình là cuốn sách thiếu nhi “70 Lãi suất và một Lỗ thủng trên Giày” do tác giả Maria Loizidou sáng tác. Với lối kể chuyện dí dỏm, gần gũi, cuốn sách sẽ được tích hợp vào môn Giáo dục Sức khỏe, kèm theo nhiều hoạt động thực hành tại lớp.
Trong đó, “lãi suất” được hình tượng hóa như một loại tiền kỹ thuật số cất giữ trong ví, phát ra tiếng “ding!” khi thu nhập và “boof!” khi chi tiêu. Thông điệp xuyên suốt: “Tiền chỉ là công cụ, quan trọng là cách chúng ta sử dụng nó.”
Qua các nhân vật và tình huống, học sinh lớp sáu sẽ tiếp cận những khái niệm cơ bản như: thu nhập – chi phí, lập ngân sách, tiết kiệm cho tương lai và ứng phó khẩn cấp, vay mượn và trả nợ. Đồng thời, các em được hướng dẫn phân biệt giữa mong muốn và nhu cầu, thảo luận về bất bình đẳng xã hội, và đặc biệt là cảnh giác với các chiêu trò lừa đảo trên mạng.
Tạo dựng thế hệ có trách nhiệm tài chính
Giáo sư Andreas Milidonis, chuyên gia tài chính Đại học Síp và thành viên Ủy ban Giáo dục và Kiến thức Tài chính (CyFLEC), nhấn mạnh:
“Kỹ năng quản lý tiền bạc cần được bồi đắp từ sớm. Đây chính là nền tảng để hình thành những cá nhân và gia đình có trách nhiệm tài chính trong tương lai.”
Theo ông, mục tiêu của chương trình không chỉ dừng ở kiến thức, mà còn thay đổi hành vi và nhận thức, hướng đến phúc lợi tài chính lâu dài và giúp con người có thêm thời gian, năng lượng để tập trung vào những điều quan trọng khác ngoài tiền bạc.
Chiến lược quốc gia và bước đi kế tiếp
Sáng kiến này là một phần trong Chiến lược Quốc gia về Giáo dục và Hiểu biết Tài chính, được Hội đồng Bộ trưởng Síp phê duyệt tháng 6/2022. Sau tiểu học, kế hoạch tiếp theo sẽ là xây dựng một môn học tài chính bắt buộc cho học sinh năm thứ ba trung học, do đội ngũ giáo viên được đào tạo chuyên biệt giảng dạy.
Giáo sư Milidonis cũng bày tỏ sự tri ân tới tác giả Loizidou, chuyên gia Soula Ioannou cùng Bộ trưởng Giáo dục Athina Michaelidou – những người có “ý chí chính trị và cam kết bền bỉ” trong việc hiện thực hóa chương trình.
Giải quyết thực trạng đáng lo ngại
Theo khảo sát của Bộ Giáo dục, chỉ 36,9% thanh niên Síp (18 – 24 tuổi) có hiểu biết tài chính ở mức đủ. Con số này đặt ra thách thức lớn trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu biến động liên tục và công nghệ số tiềm ẩn nhiều rủi ro tài chính mới.
Chính vì vậy, Bộ đã phối hợp với CyFLEC, Ngân hàng Trung ương, Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán & Giao dịch (CySEC) để xây dựng khung chương trình dựa trên mô hình của OECD và Ủy ban châu Âu.
Thí điểm từ cấp trung học, học sinh đã được tham gia sáu tiết học mỗi năm, tập trung vào ngân sách gia đình, tiết kiệm và vay mượn, đồng thời thảo luận về những ví dụ thực tiễn trong chính gia đình và cộng đồng.
Hướng đến tác động lan tỏa
Không chỉ dừng lại ở việc giáo dục học sinh, Bộ Giáo dục Síp kỳ vọng chương trình còn lan tỏa ra cả phụ huynh, khi trẻ em chia sẻ kiến thức mới học với gia đình. Song song đó, giáo viên cũng được đào tạo bài bản để biến giờ học thành những trải nghiệm hấp dẫn và thực tế, có công cụ đánh giá cụ thể để đo lường hiệu quả.
Đặc biệt, yếu tố tài chính số được chú trọng: từ nâng cao nhận thức an toàn trực tuyến đến phòng tránh lừa đảo và bảo mật dữ liệu – những kỹ năng thiết yếu trong kỷ nguyên công nghệ.
Một bước đi tất yếu
Một quan chức Bộ Giáo dục khẳng định: “Trước những thách thức kinh tế gần đây, việc trang bị kiến thức tài chính cho giới trẻ không chỉ là lợi ích – mà là nhu cầu cấp bách.”
Với chương trình giáo dục tài chính từ tiểu học, Síp kỳ vọng sẽ xây dựng một thế hệ công dân trưởng thành, hiểu rõ giá trị của đồng tiền, biết cách quản lý khôn ngoan và góp phần tạo dựng một xã hội vững vàng hơn trước những biến động kinh tế toàn cầu.