Ngày 23/10, Cộng hòa Síp đã chính thức ký Biên bản ghi nhớ (MoU) với Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA), đánh dấu bước ngoặt lớn trong hành trình khẳng định vị thế quốc gia này trên bản đồ không gian khu vực và quốc tế.
Buổi lễ ký kết được tổ chức trọng thể tại trụ sở ESA ở Paris, với sự hiện diện của Thứ trưởng Bộ Nghiên cứu Síp – Nicodemos Damianou và Tổng giám đốc ESA – Josef Aschbacher, cùng các phái đoàn đến từ toàn bộ các quốc gia thành viên của tổ chức.
Việc ESA nhất trí thông qua quyết định kết nạp Síp thể hiện sự tín nhiệm cao dành cho năng lực và tầm nhìn dài hạn của quốc gia này trong lĩnh vực công nghệ không gian.
Củng cố hệ sinh thái không gian và tăng sức hút đầu tư
Tư cách thành viên liên kết mang lại cho Síp cơ hội tiếp cận các cơ chế, chương trình và quỹ tài trợ của ESA, đồng thời mở ra con đường hợp tác sâu rộng hơn với các đối tác châu Âu.
Theo Thứ trưởng Damianou, thỏa thuận này sẽ giúp tăng cường khả năng cạnh tranh, đổi mới và sức hấp dẫn đầu tư, góp phần thực hiện Chiến lược Không gian Quốc gia của Síp, cũng như khẳng định vai trò của nước này trong hệ sinh thái công nghệ và kỹ thuật số của châu Âu.
Thành quả từ nhiều năm chuẩn bị và hợp tác
Phát biểu tại lễ ký kết, ông Damianou gọi sự kiện này là “đỉnh cao của nhiều năm chuẩn bị tận tâm và hợp tác chặt chẽ” giữa Síp và ESA.
Từ Thỏa thuận hợp tác đầu tiên năm 2009, Síp đã không ngừng củng cố nền tảng thể chế, ban hành Luật Không gian Quốc gia phù hợp với các chuẩn mực quốc tế như Hiệp ước Không gian Vũ trụ và Công ước về Trách nhiệm.
Chỉ trong 5 năm gần đây, quốc gia này đã thiết lập được Trung tâm Nghiên cứu và Đổi mới Không gian Síp (khánh thành năm 2024) và Trung tâm Ươm tạo Không gian, hai trụ cột quan trọng giúp hình thành hệ sinh thái công nghệ hàng không vũ trụ trong nước.
Đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng và công nghệ vũ trụ
Bên cạnh nguồn nhân lực và khung pháp lý, Síp cũng đang đầu tư vào hạ tầng không gian hiện đại, trong đó nổi bật là Trạm quan sát Trái đất có khả năng thu nhận dữ liệu thời gian thực từ các chòm sao vệ tinh như Copernicus – dự kiến đi vào hoạt động trong năm 2025.
Nhờ đó, ngành công nghiệp không gian đang trở thành một phần không thể thiếu trong nền kinh tế công nghệ cao của Síp, đóng góp hơn 15% GDP quốc gia – một con số ấn tượng đối với một đảo quốc nhỏ.
Vị thế chiến lược của Síp – cửa ngõ ổn định cho các hoạt động vũ trụ
Theo ông Damianou, Síp gia nhập ESA với tư cách là một đối tác trưởng thành và có tầm nhìn xa, có khả năng đóng góp cả về chiến lược lẫn thực tiễn cho bối cảnh không gian châu Âu.
“Nằm ở giao điểm của bốn khu vực địa lý, Síp giữ vị thế địa chính trị quan trọng và là một cửa ngõ ổn định, an toàn cho các hoạt động không gian toàn cầu”, ông nhấn mạnh.
Với 300 ngày nắng mỗi năm, hạ tầng viễn thông ổn định và môi trường tự nhiên thuận lợi, Síp là địa điểm lý tưởng cho các trạm vệ tinh mặt đất, trung tâm điều khiển và cổng dữ liệu quốc tế.
Hướng tới tương lai và vai trò lãnh đạo châu Âu
Thứ trưởng Damianou khẳng định, việc trở thành thành viên liên kết ESA là bước đi chiến lược hướng tới mục tiêu dài hạn: đưa Síp trở thành đối tác đáng tin cậy trong tương lai công nghệ của châu Âu.
Ông cũng lưu ý rằng trong nửa đầu năm 2026, khi Síp đảm nhiệm Chủ tịch luân phiên Hội đồng Liên minh châu Âu, lĩnh vực không gian sẽ là một trụ cột trọng tâm trong các chính sách thúc đẩy tăng trưởng, khả năng cạnh tranh và quyền tự chủ chiến lược của châu Âu.
Damianou nhấn mạnh: “Chúng tôi muốn biến các tham vọng không gian của châu Âu thành lợi ích hữu hình cho người dân và nền kinh tế”.
ESA ghi nhận tinh thần hợp tác và tầm nhìn của Síp
Tổng giám đốc ESA, ông Josef Aschbacher, đã gửi lời chúc mừng nồng nhiệt tới Cộng hòa Síp, ca ngợi “tinh thần hợp tác và cam kết mạnh mẽ đối với khoa học không gian” của quốc gia này.
Ông khẳng định: “Cùng nhau, chúng ta đã chuyển đổi và nâng cao ngành vũ trụ của Síp, thống nhất tầm nhìn và lợi ích của toàn châu Âu.”
Aschbacher cũng bày tỏ mong muốn chào đón người dân Síp “trên hành trình khám phá, đổi mới và cùng nhau tiến bộ”.
Kỷ nguyên mới cho ngành công nghệ không gian Síp
Sau khi được Hạ viện Síp phê chuẩn trong thời gian tới, thỏa thuận thành viên liên kết ESA sẽ chính thức có hiệu lực, mang lại cho quốc gia này quyền tiếp cận rộng rãi hơn tới các chương trình, quỹ tài trợ và sáng kiến hợp tác của ESA.
Sự kiện này không chỉ là bước tiến kỹ thuật, mà còn là biểu tượng của khát vọng hội nhập và đổi mới của Síp, mở ra một kỷ nguyên hợp tác không gian mới giữa đảo quốc Địa Trung Hải và châu Âu.