“Thẻ vàng” một triệu USD và cánh cửa ngày càng hẹp vào giấc mơ Mỹ

Ngày 19/9, Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh gây chú ý toàn cầu: thiết lập chương trình “Gold Card” – Thẻ vàng định cư Mỹ, với mức đóng góp tối thiểu một triệu USD cho cá nhân và hai triệu USD cho doanh nghiệp. Chương trình này được quảng bá như một “con đường thần tốc” để đổi lấy quyền cư trú dài hạn tại Mỹ, song cũng khơi dậy nhiều tranh luận về tính pháp lý, tính công bằng và hiệu quả kinh tế.

Giấc mơ Mỹ – từ khó đến… khó hơn

Trong nhiều thập kỷ, “giấc mơ Mỹ” hấp dẫn hàng triệu người khắp thế giới: du học sinh tìm cơ hội học tập và việc làm, giới doanh nhân tìm môi trường kinh doanh, còn tầng lớp trung lưu mơ về một cuộc sống an toàn, tự do. Truyền thống nhập cư từng là động lực làm nên sức mạnh nước Mỹ. Nhưng nay, dưới thời ông Trump, hai cánh cửa chính để bước vào nước Mỹ đều đang hẹp lại.

Con đường tri thức – visa H1B

Trước đây, sinh viên quốc tế thường kỳ vọng sau khi tốt nghiệp có thể được doanh nghiệp bảo lãnh sang diện H1B để ở lại làm việc. Tuy nhiên, chính quyền Trump thông báo sẽ nâng phí H1B lên 100.000 USD/năm/người, kéo dài tối đa 6 năm. Đây là mức tăng gấp hàng chục lần so với trước, và nhiều khả năng khiến doanh nghiệp nản lòng trong việc tuyển dụng nhân sự quốc tế. Điều này đồng nghĩa, ngay cả những du học sinh xuất sắc cũng khó có cơ hội ở lại.

Con đường tài sản – Gold Card

Với “thẻ vàng” mới, Mỹ chính thức bước vào sân chơi “bán visa” mà nhiều quốc gia từng áp dụng. Tuy nhiên, mức giá 1–5 triệu USD đưa Mỹ lên nhóm đắt đỏ nhất thế giới. Ở châu Âu, Anh từng yêu cầu 2 triệu bảng (≈ 2,5 triệu USD), nhưng chương trình này đã bị hủy bỏ năm 2022 vì lo ngại rửa tiền. Canada cũng khai tử chương trình tương tự từ 2014. Úc và New Zealand còn duy trì, song ngày càng siết chặt và chỉ ưu tiên dòng vốn tạo giá trị thực sự.

Điều này cho thấy: Mỹ không mở rộng cơ hội nhập cư, mà ngược lại, đang dựng rào cản cao hơn – cả về năng lực lẫn tài chính.

Những tấm “thẻ vàng – thẻ bạch kim” và thông điệp chính trị

Trên website trumpcard.gov, ba loại thẻ được giới thiệu:

Thẻ vàng Trump (1 triệu USD): Quyền định cư nhanh chóng cho cá nhân và gia đình.
Thẻ vàng doanh nghiệp (2 triệu USD): Doanh nghiệp có thể bảo trợ nhân viên, thậm chí chuyển quyền bảo trợ từ người này sang người khác.
Thẻ bạch kim Trump (5 triệu USD): Cho phép ở Mỹ đến 270 ngày mỗi năm mà không bị đánh thuế thu nhập toàn cầu – một ưu đãi chưa từng có, nhưng không được ông Trump nhắc trong sắc lệnh.

Thông điệp của ông Trump rất rõ: “Chúng ta sẽ đón những người tuyệt vời đến Mỹ và họ sẽ trả tiền. Chúng ta dùng số tiền đó để giảm thuế và giảm nợ công.” Đây là cách tiếp cận mang đậm màu sắc thương mại: biến nhập cư thành một giao dịch tài chính, thay vì một chính sách xã hội.

So sánh toàn cầu – Mỹ đang chọn con đường khác biệt

Trong khi các quốc gia phát triển khác đang dần đóng cửa với các chương trình định cư diện đầu tư, Mỹ lại mở ra một phiên bản “siêu đắt đỏ”.

Anh: Đóng cửa từ 2022 vì lo ngại an ninh.
Canada: Hủy bỏ từ 2014 do hiệu quả kinh tế thấp.
Úc & New Zealand: Duy trì nhưng yêu cầu vốn phải chảy vào lĩnh vực đổi mới – sản xuất, không chỉ đơn thuần gửi ngân hàng.

Ở Mỹ, chương trình này mới ra mắt và còn nhiều nghi vấn pháp lý. Nhưng mức giá quá cao cho thấy mục tiêu không phải mở rộng cánh cửa nhập cư, mà lựa chọn tầng lớp siêu giàu toàn cầu, những người sẵn sàng trả tiền để mua quyền cư trú – hoặc đơn giản coi đây là “bảo hiểm” cho tương lai.

Tác động với người Việt Nam

Với phụ huynh và sinh viên Việt Nam, thông điệp từ Washington rõ ràng:

Không thể trông chờ vào du học – ở lại làm việc như trước. Ngay cả khi học xuất sắc, con đường H1B đã trở nên quá đắt đỏ và nhiều rủi ro.
Cũng không thể kỳ vọng “mua quyền cư trú” một cách dễ dàng. Một triệu USD tương đương hơn 26 tỷ đồng – vượt ngoài tầm với của phần lớn gia đình.

Có lẽ, thay vì chỉ chăm chăm vào một giấc mơ Mỹ ngày càng đắt đỏ và nhiều rủi ro, hướng đi bền vững hơn cho nhà đầu tư là tìm đến những thị trường bất động sản an toàn, vừa tạo ra giá trị tài sản hữu hình, vừa mang lại quyền cư trú ổn định cho cả gia đình. Những lựa chọn này đang mở ra tại châu Âu, trong đó có Síp – nơi chỉ với một nữa số vốn, cơ hội sở hữu nhà ở, kinh doanh và an sinh cho thế hệ sau rõ ràng và thực tế hơn nhiều.

Khi giấc mơ Mỹ xa vời, Síp có phải cơ hội?

“Thẻ vàng” một triệu USD của Mỹ có thể khiến giấc mơ định cư trở nên xa vời, nhưng với cùng số vốn ấy, một con đường khác lại rộng mở hơn – đó là đầu tư tại Cộng hòa Síp. Chỉ với khoảng một triệu USD, nhà đầu tư có thể lựa chọn mua ngay một căn biệt thự ven biển, sở hữu hai căn chung cư hiện đại, hoặc kết hợp vừa mua bất động sản vừa mở công ty kinh doanh. Bên cạnh đó, Síp còn được biết đến là quốc gia có chính sách thuế doanh nghiệp thuộc nhóm thấp nhất châu Âu, tạo lợi thế lớn cho cả cá nhân và doanh nghiệp.

Quan trọng hơn, chương trình cấp thường trú nhân Síp đi kèm quyền lợi cho cả vợ/chồng và con cái phụ thuộc, mang lại sự an tâm cho cả gia đình. Về y tế, chi phí công gần như miễn phí so với Mỹ, trong khi hệ thống y tế tư nhân có bảo hiểm trọn gói với mức phí thấp hơn rất nhiều. Giáo dục tại Síp theo chuẩn Anh quốc, giúp con cái dễ dàng hội nhập và tiếp cận nền tảng học thuật quốc tế mà phụ huynh không cần lo lắng.

Không những thế, chương trình định cư tại Síp cũng rất linh hoạt. Gia đình không bắt buộc phải sinh sống thường xuyên, chỉ cần có mặt tại Síp mỗi hai năm một lần, vì vậy hoàn toàn không ảnh hưởng đến việc học tập hay công việc tại quê hương. Trẻ nhỏ có thể tham gia các trại hè quốc tế tại Síp, sớm làm quen môi trường giáo dục chuẩn Anh.

Nếu lựa chọn gắn bó lâu dài, Síp cũng có lộ trình định cư rõ ràng: sau 7 năm sinh sống, cả gia đình khi đủ điều kiện có thể nộp đơn xin quốc tịch châu Âu. Điều này đồng nghĩa, con cái bạn – khi trưởng thành – có thể tự do học tập, làm việc và sinh sống tại 27 quốc gia EU, mà không còn bị ràng buộc vào việc thành lập doanh nghiệp hay xin visa công việc. Đồng thời, doanh nghiệp của bạn khi mở rộng hoạt động tại châu Âu cũng sẽ hưởng lợi từ mức thuế cạnh tranh hàng đầu khu vực, thay vì phải chịu “mức phí trên trời” như H1B ở Mỹ.

So với việc bỏ ra một triệu USD để đổi lấy “thẻ vàng” Mỹ đầy rủi ro, thì tại Síp, cùng số tiền ấy, nhà đầu tư vừa có tài sản hữu hình, vừa có môi trường sống an toàn, dịch vụ y tế – giáo dục chất lượng và thẻ thường trú bền vững cho cả gia đình. Đó là một cánh cửa sáng sủa và thực tế hơn rất nhiều so với “giấc mơ Mỹ” đang ngày càng xa xỉ.