Khi nhắc đến bánh phô mai (cheesecake), đa số người ta lập tức nghĩ đến những lát bánh béo ngậy phủ dâu tây đỏ mọng trong tiệm cà phê New York, hoặc những chiếc bánh tinh xảo trong tiệm patisserie Pháp. Hai quốc gia vốn nổi tiếng với nghệ thuật ẩm thực và văn hoá tiệc trà này dễ dàng khiến thế giới gắn cho họ “bản quyền” của món bánh trứ danh ấy.
Tuy nhiên, nếu lật giở từng trang sử ẩm thực, sẽ thấy rằng bánh phô mai không hề ra đời ở Mỹ hay Pháp – mà bắt nguồn từ Hy Lạp cổ đại, vùng đất đã để lại cho nhân loại Thế vận hội đầu tiên và nhiều biểu tượng bất tử.
Từ Hy Lạp cổ đại, bánh phô mai từng được dùng như món ăn bổ dưỡng cho các vận động viên Olympic – đơn giản chỉ gồm phô mai mềm, mật ong và ngũ cốc. Qua đảo Síp, nơi giao thoa giữa các nền văn minh Địa Trung Hải, công thức này dần lan rộng và được biến tấu theo từng vùng.
Khi đến châu Âu và châu Mỹ, bánh cheesecake tiếp tục được phát triển: đầu bếp Pháp chú trọng phần trình bày tinh tế, còn người Mỹ thì không ngừng sáng tạo với nguyên liệu. Nhờ đó, cheesecake ngày nay có vô số phiên bản đa dạng, từ cổ điển đến hiện đại.
🧀 Phô mai Síp – Di sản từ giao thoa văn minh
Trước khi bánh phô mai trở thành món tráng miệng phổ biến toàn cầu, phô mai đã là một phần không thể thiếu trong đời sống ẩm thực của người Síp cổ đại. Hòn đảo Síp, nằm giữa ngã ba văn hóa Hy Lạp, Tiểu Á và Levant, là nơi sản sinh ra những loại phô mai đặc trưng như halloumi – loại phô mai có thể nướng mà không bị chảy, được xem là biểu tượng ẩm thực của đảo.
Từ thời kỳ đồ đá mới, người dân Síp đã biết chế biến sữa thành phô mai để bảo quản lâu dài. Qua hàng ngàn năm, kỹ thuật làm phô mai tại đây được hoàn thiện và lưu truyền, trở thành một phần không thể thiếu trong các nghi lễ, bữa ăn gia đình và cả những dịp lễ hội. Phô mai không chỉ là thực phẩm, mà còn là minh chứng cho sự giao thoa văn hóa giữa các nền văn minh từng đặt chân lên đảo – từ Hy Lạp, La Mã, Byzantine, đến Ottoman và Anh.
Chính từ nền tảng ấy, món bánh phô mai không nướng mang hương vị Địa Trung Hải – với phô mai mềm, mật ong, quả mọng , hoa hồng và các loại hạt – đã ra đời như một sự kết tinh giữa truyền thống và sáng tạo, giữa lịch sử và cảm xúc.
🌸 Phiên bản Síp: Mềm mịn, mát lành và đầy chất thơ
Mỗi nền văn hóa đều đặt vào bánh phô mai một “tâm hồn riêng”. Cheesecake kiểu Mỹ thường đậm đà, nướng chín vàng với lớp cream cheese dày cộp – một lát bánh thôi cũng đủ no cả bữa. Người Pháp lại chuộng sự tinh tế, nhẹ nhàng, thường kết hợp cùng chanh vàng, cam hoặc mứt quả mọng để cân bằng vị béo.
Riêng phiên bản không nướng từ Síp mang dáng dấp đặc trưng của Địa Trung Hải: mềm mịn như mousse, hương vị trong trẻo, tươi mới, và đặc biệt có thể đông lại trong tủ lạnh – mát lành như làn gió biển mùa hè.
Chiếc bánh này thường được làm từ phô mai mềm, sữa chua, mật ong và các loại quả mọng. Bên cạnh đó, bánh còn có thể được điểm xuyết bằng cánh hoa tươi, các loại hạt đập nhỏ, đôi khi thêm hạt lựu tươi – tạo nên một bản giao hưởng hương vị vừa thanh tao vừa quyến rũ. Không quá ngọt, không quá béo, chỉ đủ để đánh thức mọi giác quan.
🍰 Một lát bánh – một lát ký ức
Sự kết hợp này khiến bánh phô mai ở Síp trở thành một trải nghiệm khó quên. Không nặng nề như cheesecake kiểu Mỹ, cũng không quá cầu kỳ như phong cách Pháp. Thay vào đó, vị béo được cân bằng bằng hương hoa, vị ngọt dịu hòa cùng cái bùi của hạt – tạo nên cảm giác tươi mới, nhẹ nhàng, giống như chính nhịp sống nơi hòn đảo nắng gió này.
Ngày nay, bánh phô mai đã có vô vàn phiên bản hiện đại – từ chocolate, matcha cho đến cam, chanh vàng, việt quất. Và giữa thế giới đầy biến thể ấy, việc nhâm nhi một lát cheesecake không nướng mát lạnh, ở một góc quán nhỏ ven biển Síp, cũng giống như đang ngược dòng trở lại Thế vận hội đầu tiên – nơi một miếng bánh phô mai từng tiếp sức cho những vận động viên làm nên lịch sử.